Türk Müziği Nazariyat ve Solfeji-4 DVD

     Müzik nazariyatı (teorisi), müziğin bağlı olduğu kuralları inceleyen bilim dalıdır.  Bu durumda, Türk Müziği Nazariyat ve Solfeji ise, Türk Müziği’nin bağlı olduğu kural, kavramlar gözönünde tutularak müziksel işitme, okuma ve yazmayı inceleyen bilim ve sanat dalıdır.

     Türkler, geçmişten günümüze kadar çeşitli nota sistemleri (ebced, hamparsum v.s.) kullanmışlardır. Cumhuriyet döneminde, müzikolog Hüseyin Saadetin AREL ve Dr. Suphi EZGİ,  fizyolog Salih Murat UZDİLEK,  “AREL-EZGİ-UZDİLEK” sistemi adı ile anılan, Batı nota yazım sistemini çeşitli ilavelerle ses ve aralık sistemine uyarlamış ve böylelikle Türk Müziği Nazariyat sistemini oluşturmuşlardır. Halen bu sistem bütün eğitim kurumlarınca kabul edilip, yaygın uygulanan bir sistem olarak varlığını sürdürmektedir.

     Türk Müziği Nazariyat ve Solfej eğitimini verebilmek için öncelikle temel müzik bilgilerini öğrenciye kazandırmak gerekir. Bu nedenle ilk kitapta, temel nazari müzik bilgilerinin yanısıra  uygulamada pratiklik sağlamak için, solfejeğitimine ağırlık verilmiştir. Daha sonraki kitaplarda ise makam, usul ve solfej eğitimine yer verilmiştir. Konular işlenirken, “AREL-EZGİ-UZDİLEK” sistemine göre makamların nazari bilgileri verilmiş, her makam için örnek seyir yazılarak, seyirlerin makam analizleri yapılmıştır. Eserler seçilirken, müfredatta görülmesi gereken usullere paralel olarak, makamın karekterini en iyi şekilde gösteren, klasik eserlerden oluşmasına özen gösterilmiştir. Ayrıca her eserin makam analizleri de yapılmıştır.  Makamlar işlenirken konuların daha iyi anlaşılması ve verimli olabilmesi için, basit makamlardan hareket edilerek birbirine çok yakın makamlar da verilmiştir. Makam analizleri yapıldıktan sonra öğrencilere işlenen makamla ilgili eserler, taksimler dinletilmesi ve öğrencilere bol bol seyir ve dikte çalışmaları yaptırılması konuların daha iyi yerleşmesi açısından önerilmektedir.

     Konular işlenirken; basitten-karmaşığa, bilinenden-bilinmeyene, kolaydan-zora doğru bir sıra takip edilmiştir. Öncelikle bu dersle ilgili müzikeğitimcilerinin öngördüğü şekilde bir ders programı hazırlanmış, hazırlanan bu ders programı ışığında, her yarıyıl için ders müfredatı, Repertuar-Uslup dersleriyle de paralellik sağlayacak biçimde hazırlanmış ve örneklendirilmiştir.

     Konuların daha iyi anlaşılabilmesi ve takibi açısından kitaplar 8 adet seri halinde numaralandırılarak yarıyıllara göre bölünüp, düzenlenerek basılması planlamıştır.

          Bu ders programı, Haliç Üniversitesi Konservatuvar Türk Musikisi Bölümü öğrencileri üzerinde uygulanmıştır. Ders müfredatının oluşturulmasında emeği geçen Haliç Üniversitesi Öğretim elemanlarından Sayın Yrd.Doç.Çetin KÖRÜKÇÜ’ye, Öğr.Gör. Şehnaz RİZELİ’ye  ve ayrıca manevi desteğini esirgemeyen eşim Kadir SOMAKCI’ya teşekkürlerimi sunmayı bir borç bilirim.

     Kitabın müzik dünyasına faydalı olması dileğiyle...

                                                                                                                                                        Doç.Dr.Pınar SOMAKCI

                                                                                                                                                                    Mart, 2013

TÜRK MÜZİĞİ NAZARİYAT VE SOLFEJ DERS  MÜFREDATI

Programdaki Yeri   : 2. Sınıf  4. yarıyıl

Süresi                        : 4 saat/hafta

Türü                          : Teorik + Uygulama

Ders İçeriği

                                     * 9 (Aksak, Evfer, Raks Aksağı, Oynak) zamanlı usullerde solfej

                                      çalışmaları

                                     * Makamların oluşumunda kullanılan diğer dörtlü ve beşliler

                                     * Şed ve birleşik makam kavramları

                                     * Şed ve birleşik makamlar ( Acemaşiran, Acem, Acemkürdi,

                                      Mahur, Zavil, Gerdaniye, Gülizar, Nihavend)

Uygulamalar:

Acemaşiran makamı nazari bilgileri

Zorunlu eserler: a) Şarkı “Kime halim diyeyim”- Faize Ergin (Usul:Ağır Düyek)

b) Şarkı”Şu İzmir’in dağlarında” -Tahsin Karakuş (Usul:Ağır Aksak)

c) Şarkı “Gördüm seni sevdim güzelim” İrfan Doğrusöz (Usul:Aksak)

Acem makamı nazari bilgileri

Zorunlu eser: a) Şarkı “O yar bana gör ne eyler”-Mustafa Ağa (Usul:Sofyan)

Acemkürdi makamı nazari bilgileri

Zorunlu eserler:

a) Şarkı “Sevdi gönlüm ey melek sima seni”-Nikogos Ağa(Usul:A.Aksak)

b) Şarkı “Bir vefasız yare düştüm” -Selanikli Ahmet Ef.(Usul:Devr-i Hindi)

       Mahur makamı nazari bilgileri

        Zorunlu eserler:

        a)  Şarkı “Düştün yine bir şuh-i sitemkâre”- Latif Ağa (Usul:Aksak)

        b) Yürük Semai “Yine zevrak-ı derunum kırılıp kenare düştü”- Dede Ef.(Usul:Y.Semai)

        c) Şarkı “Saba tarfı vefadan peyam yok mu?” Hafız Hüsnü Ef. (Usul: Düyek)           

Zavil makamı nazari bilgileri

Zorunlu eser:a) Türkü “Bahçeye bağ diyemem”- (Usul:Aksak)

b)Yürük Semai “Olmuş nişan-ı tiri muhabbet” III:Selim (Usul: Y.Semai)

Gerdaniye makamı nazari bilgileri

Zorunlu eserler:a)Yürük Semai “Muntazam kamet-i bi-misl-ü bahadır”-Ebubekir Ağa(Usul:Yürük Semai)

b) Rumeli Türküsü “Bulut gelir seher ile” (Usul: Devr-i Turan)

Gülizar makamı nazari bilgileri

 Zorunlu eser: a) Yürük Semai “Bileydi derd-i derunum” Tanburi İsak Ef. (Usul: Y.Semai)

b)“Bi vefa bi çeşm-i bidad” -Dede Efendi (Usul: Aksak)

Nihavend makamı nazari bilgileri

Zorunlu eserler: a) Vücud ikliminin sultanısın sen”-  Hacı Arif Bey (Usul: Yürük Semai)

 b) Meyler Süzülsün”- Hacı Arif Bey (Usul: Aksak)

 c) Bir gün o güzel ruhumu şad edecek sandım- Musa Süreyya Bey (Usul: Yürük Semai)